کف و سقف ارزش فاندامنتالی دلار با چه معیاری مشخص میشود؟

به گزارش بیداربورس در تحلیل سکه طلا ۲ عامل نرخ دلار بازار آزاد ایران و طلای جهانی نقش بسیار مهمی ایفای می‌کنند. در این تحلیل دلار را از مسیر برابری قدرت خرید ارزش‌گذاری می‌کنم و سال پایه را به دلایل زیادی سال ۸۱ در نظر می‌گیرم. از سوی دیگر تورم دیده شده در این تحلیل تورم اعلام شده از بانک مرکزی و مرکز آمار ایران نیست. تورم واقعی برابر است با تفاوت رشد نقدینگی با رشد اقتصادی است و در این تحلیل از تورم واقعی استفاده شده است. براساس آمار به دست آمده کف نقدینگی برحسب دلار به‌صورت میانگین بعد از هر جهش ارزی (سال ۹۱، ۹۷ و ۹۹) حدود ۱۷۰ میلیارد دلار بوده، این در حالی است که در دهه ۹۰ رشد اقتصادی حدود صفر درصد بوده است. البته باید این مهم را در نظر گرفت که ارزش دلار با قیمت دلار متفاوت است. ارزش دلار روی کاغذ است (قیمت ذاتی) و قیمت دلار، قیمت روز دلار در بازار است (عرضه و تقاضا آن را مشخص می‌کند).

سقف ارزش دلار در سال ۱۴۰۱ چه قدر است؟

اقتصاد ایران در سال‌های که تحریم خاصی هم نبوده به صورت میانگین سالانه حدود ۲۷ درصد رشد نقدینگی داشته و به نظر میرسد در خوشبینانه‌ترین حالت در پایان سال ۱۴۰۱ نقدینگی به ۶۳۰۰ همت خواهد رسید و در این سال رشد اقتصادی و تورم جهانی به ترتیب ۴.۵ و ۶ درصد خواهد بود که این مفروضات ارزش دلار را روی کاغذ در پایان سال ۱۴۰۱ به بالای ۴۰ هزار تومان می‌رساند.

کف ارزش دلار به چه عددی می‌رسد؟

در سال ۹۶ که آرامش نسبتاً خوبی در بازار حاکم بود، قیمت دلار به‌صورت میانگین ۴۰۰۰ تومان بوده و از سال ۹۶ تا حالا قیمت مسکن در تهران به‌صورت میانگین به گفته بانک مرکزی ۷.۳ برابر شده است (از سال ۹۶ تا حالا قیمت مسکن از بازارهای سهام، خودرو، بیت کوین و ...کمتر رشد کرده است) پس دلار ۲۹۳۰۰ تومانی خودش را با مسکن هماهنگ کرده است و در شرایط فعلی به دلایل زیادی مسکن نمی‌تواند افت یا رشد خاصی داشته باشد پس اگر دلار افت شدیدی کند و مسکن افت نکند، در میان‌مدت سرمایه‌گذاران در حوزه مسکن، دارایی خود را نقد کرده و دلار ارزان را می‌خرند و همین مهم خروج سرمایه را تشدید می‌کند و دلار به قیمت تعادلی خود برمی‌گردد (این اتفاق در بازارهای دیگر هم رخ خواهد داد و خروج سرمایه را بیشتر می‌کند. در سال ۹۶ شاخص بورس ۱۰۰.۰۰۰ واحد بوده و تا حالا بیش از ۱۴برابر شده است)

این گفته به این معنی نیست که قیمت دلار نمی‌تواند به‌صورت هیجانی تا حدود ۲۷۰۰۰ تومان افت کند (شاید بیاید) ولی ماندگار نخواهد بود. حتماً به یاد دارید در سال ۹۹ دلار هیجانی ۳۳۵۰۰ تومان شد و بعد تا ۲۰۷۰۰ تومان افت کرد و در کانال ۲۵۰۰۰ تومان زمان زیادی تثبیت شد یا در سال ۹۷ دلار هیجانی ۱۹۳۰۰ تومان شد و بعد هیجانی حدود ۱۰۰۰۰ تومان شد و درکانال ۱۱۰۰۰ تومان مدتی تثبیت شد. قیمت دلار می‌تواند هیجانی از ارزش خود فاصله بگیرد و این اتفاق فرصت سودآوری برای فعال اقتصادی ایجاد می‌کند.

آیا دولت در سال ۱۴۰۱ مانند دهه ۸۰ می‌تواند نرخ ارز را سرکوب کند؟

در سال ۱۴۰۱ در بهترین حالت اگر توافق محکمی ایجاد شود صادرات نفتی، صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات حدود ۱۰۵ میلیارد دلار است. حدود ۹۰ میلیارد دلار هم برای واردات رسمی، قاچاق و واردات خدمات هزینه‌داریم اینجا در بهترین حالت ۱۵ میلیارد دلار مازاد است که با نگاه به خروج سرمایه در سال ۱۴۰۰ این عدد حدودا به ۶ میلیارد دلار مازاد خواهد رسید. (طبق گزارش بانک مرکزی در سال ۱۴۰۰ حدود ۹.۳ میلیارد دلار خروج سرمایه داشتیم.)

• در سال ۱۴۰۰ دولت حدود ۱۶ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کالاهای اساسی پرداخت کرد حال باید نزدیک همین رقم را به صورت ریالی یارانه نقدی بدهد.
• در سال ۱۴۰۰ قیمت کالاهای اساسی وارداتی کمتر از سال ۱۴۰۱ بوده است و از این مسیر هزینه‌های دولت بالا می‌رود.
• با قطع شدن برق در تابستان و قطع شدن گاز در زمستان صادرات پتروشیمی و فلزات، افت با اهمیتی خواهند کرد.
• با افزایش حقوق کارگران، افزایش قیمت گاز خوراک و تخفیف‌های بالای روسیه بعضی از صنایع صادراتی ما زیانده شده‌اند.  

 یادمان باشد حتی اگر توافق محکمی هم ایجاد شود توان سرکوب وجود ندارد. (مگر منابع بلوکه‌شده ایران آزاد شود)

به نظر میرسد فضایی که در این مذاکرات ایجاد می‌شود سیاه‌وسفید نیست و پایه را میتوان بر اساس فضای خاکستری تصور کرد. (فضای خاکستری یعنی مذاکرات فرسایشی و آزادی قطره‌چکانی منابع بلوکه‌شده)

اقتصاد ایران در شرایط بحرانی وجود دارد و زیرساخت‌های صنعتی بسیار ضعیف و شکننده شده است و اگر بخواهیم قطع شدن برق در تابستان و قطع شدن گاز در زمستان را نداشته باشیم (که به رشد اقتصادی و صادرات به‌شدت آسیب وارد می‌کند) حداقل ۴۰ میلیارد دلار باید سرمایه‌گذاری کنیم.

حالا منطقی است با فرض آزاد شدن تمام منابع آن را به سرکوب مقطعی نرخ ارز اختصاص دهیم یا برای حیات اقتصاد ایران مصرف شود؟

مهم‌ترین انگیزه دولت برای ایجاد توافق چیست؟

در حال حاضر به واسطه بحران انرژی دولت بهتر از سال‌های تحریمی نفت صادر می‌کند و به گفته خود پول آن را هم می‌گیرد پس مهم‌ترین انگیزه دولت برای ایجاد توافق آزاد شدن منابع بلوکه شده است به نظر شما دولت‌های غربی با توجه به قبول نکردن fatf توسط ایران و ریسک متحدانشان در خاورمیانه به راحتی منابع بلوکه شده ایران را آزاد می‌کنند؟ (به نظر شما دولت این مهم را نمی‌داند؟)

دلار چه‌قدر حباب دارد؟

در حال حاضر ارزش دلار را روی کاغذ حدود ۳۷۰۰۰ تومان می‌بینم و قیمت دلار در بازار حدود ۳۰۰۰۰ تومان است یعنی حدود ۱۹ درصد دلار حباب منفی دارد. با این حال کف ارزش فاندامنتالی دلار بر اساس مسکن در حال حاضر حدود ۲۹۰۰۰ تومان است و نسبت به نقدینگی دلاری کشور بالای ۳۰ هزار تومان است یعنی متصور نیستم قیمت دلار زیر ۲۹۰۰۰ تومان بیاید و اگر هم بیاید در میان‌مدت ماندگار نیست و برای فعال اقتصادی فقط فرصت خرید ایجاد می‌کند. اگر دولت یا بانک مرکزی به هر دلیلی قیمت دلار را پایین نگهدارند فاصله ارزش و قیمت زیاد شده و دلار در سال بعد جهش قیمتی خواهد داشت(همان اتفاقی که در سال ۹۱، ۹۷ و۹۹ رخ داد.)

در اواخر سال ۲۰۱۱ قیمت هر انس طلا حدود ۱۹۰۰ دلار بوده است و در حال حاضر هر انس طلا حدود ۱۷۷۵ دلار است یعنی در حدود ۱۰ سال تمام کامودیتی‌ها به غیر از نقره رشد کردند ولی طلا ۷ درصد افت کرده است این مهم به شما چه سیگنالی می‌دهد؟

اتحادیه اروپا به زودی نرخ بهره بین بانکی را چند مرحله افزایش خواهد داد که باعث افت شاخص دلار می‌شود و یک محرک خوب برای رشد طلا است. در حال حاضر تورم شهری امریکا ۸.۵ درصد است و امریکا با اینکه نرخ بهره بین بانکی خود را به ۲.۵ درصد رساند بازهم نتوانست تورم را کاهش دهد(کمی شتاب رشد تورم در جولای کاهش یافته است) و افزایش بیشتر نرخ بهره رکود را در امریکا عمیق‌تر خواهد کرد(تولید ناخالص داخلی امریکا ۳ فصل متوالی و شتاب رشد قیمت مسکن ۴ فصل متوالی است که نزولی است) پس به هر دلیلی مانند آگوست ۲۰۱۹ فدرال رزرو تغییر نگرش دهد(سیاست انبساطی) به شدت محرک طلا خواهد بود.

قیمت سکه در بلندمدت افزایش می‌یابد؟

سرمایه‌گذاری خرید آینده است و به نظر میرسد طلا در میان‌مدت افت خاصی نمی‌کند زیرا رشد خاصی را تجربه نکرده است و به قیمت قبل کرونا بسیار نزدیک است. یادمان باشد شرایط اقتصادی در دنیا در میان‌مدت به نفع طلا است و مانع افت جدی آن می‌شود. (یعنی احتمال رشد قیمت از افت قیمت بیشتر است)

در حال حاضر قیمت سکه تمام در بازار حدود ۱۴ میلیون تومان، دلار بازار آزاد حدود ۳۰ هزار تومان و انس طلا حدود ۱۷۷۵ دلار است با این اعداد روی کاغذ قیمت دلار حدود ۱۲ درصد حباب دارد. ما به عنوان سرمایه گذار به دنبال خرید آینده هستیم و ارزش سکه برای ما اهمیت دارد(در حال حاضر سکه طلا در بازار با دلار ۳۳۵۰۰ تومان قیمت گرفته است که نزدیک ارزش واقعی خود است)

به نظر میرسد در حال حاضر ارزش دلار روی کاغذ ۳۷ هزار تومان است و انس طلا را هم بدبینانه ۱۷۷۵ در نظر می‌گیرم با این اعداد ارزش سکه روی کاغذ حدود ۱۵.۵ میلیون می‌شود که نشان دهنده این است که در حال حاضر قیمت سکه حدود ۱.۵ میلیون تومان زیر ارزش ذاتی‌اش است. با این حال در بلندمدت ارزش دلار بالای ۴۰ هزارتومان و انس طلا حدود ۲۰۰۰ دلار است که ارزش سکه طلا را در بلند مدت به حدود ۱۹ میلیون تومان می‌رساند و فراموش نکنیم که متغییرهای کلان اقتصادی تأخیر دارند ولی دروغ نمی‌گویند.

خبرنگار: نازنین درویشی